H ταύτιση Eλλήνων ποπ σταρ με εταιρείες κινητής τηλεφωνίας και προϊόντα, σημαίνει και «πουσάρισμα» της μουσικής τους. Mήπως για να επιβιώνει εφεξής η μουσική πρέπει να έχει χορηγικές «προδιαγραφές»;
Τα τελευταία τρία χρόνια μάθαμε να συνδέουμε σταρ του εγχώριου σόου μπιζ με προϊόντα της καθημερινότητάς μας: τον Σάκη Ρουβά με τη Vodafone. Τον Αντώνη Ρέμο με τα πατατάκια Lays. Τη Δέσποινα Βανδή με την Tim. Την Έλενα Παπαρίζου με την εταιρεία σταθερής τηλεφωνίας Vivodi. Τελευταίες επιτυχίες του Χατζηγιάννη συνδέθηκαν με τον ΟΤΕ, ενώ το πρόσωπο της Καίτης Γαρμπή προσπαθεί να πείσει τον γυναικείο πληθυσμό για την αποτελεσματικότητα των καλλυντικών Mac (της Estee Lauder). H Ολυμπιακή καμπάνια τής Coca Cola στην Ελλάδα φέρει τη σφραγίδα του «ντουέτου» Βανδή-Φοίβος («Come Along Now»), ενώ το εξώφυλλο της νέας επιτυχία της Άννας Βίσση «Call me» προβάλλεται σε διαφημιστική καμπάνια τής Cosmote...
Δεν είναι λίγα τα εγχώρια (μουσικά) «σελέμπριτις» που έρχονται σε επαφή... τρίτου τύπου με κάθε είδους προϊόντα. «Είναι διεθνής η τάση αυτή και ισχύει από χρόνια στο εξωτερικό», λέει ο Κωστής Κιούσης, επικεφαλής και συντονιστής ομάδας που ασχολείται αποκλειστικά με την καριέρα του Σάκη Ρουβά (εκτός από τα στελέχη τής Minos ΕΜΙ). «Είναι το δικαίωμα που δίνεται σε μια εταιρεία να χρησιμοποιήσει την εικόνα του καλλιτέχνη πάνω στα προϊόντα της - πετσέτες, μπλούζες κ.λπ.» (σ.σ. φέτος υπάρχουν πετσέτες θαλάσσης και μπλουζάκια με φωτογραφία του Σάκη Ρουβά!).
Πέρα από την έξαρση του χορού των διασημοτήτων και των προϊόντων που πλέον βομβαρδίζουν τον καταναλωτή από παντού (τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά σποτ, αφίσες, happening, πάρτι, περιοδικά, καπελάκια κ.λπ.) για τον «χορηγούμενο» καλλιτέχνη, υπάρχει ο χορός των συμβολαίων με πολλά μηδενικά. Μπορεί η ελληνική δισκογραφία να μην κατάφερε να φτιάξει διαχρονικά ονόματα «καταλόγου» τα τελευταία 10 χρόνια (αφού ουσιαστικά επικεντρώθηκε στο ποπ ρεπερτόριο), κατάφερε όμως να φτιάξει αστραφτερά ονόματα που εξυπηρετούν τέλεια τη βιομηχανία της διασκέδασης. Και που αξίζουν πολλά στην «πιάτσα» των χορηγιών.
Το ενδιαφέρον είναι ότι ούτε κι αυτό κατάφερε η δισκογραφία να το εκμεταλλευθεί. H μόνη εταιρεία που δημιούργησε τελευταία, τμήμα χορηγιών, είναι η Sony-BMG. Οι υπόλοιπες μαθαίνουν τα... νέα από τους προσωπικούς μάνατζερ των καλλιτεχνών και αρκούνται στα «ψιλά» (που είναι οι χρηματοδοτήσεις βιντεοκλίπ ή συγκεκριμένων χάπενινγκ). Τα μεγαλύτερα συμβόλαια με τους δυνατότερους χορηγούς (που τελευταία είναι οι εταιρείες σταθερής και κινητής τηλεφωνίας), κλείστηκαν με προσωπικές συμφωνίες των ίδιων των καλλιτεχνών.
Ήταν γύρω στα μέσα του '90 όταν η Ελευθερία Αρβανιτάκη έκανε συμβόλαιο χορηγίας με γνωστή μάρκα μπίρας. Όταν όμως βγήκε στη σκηνή και την είδε πλημμυρισμένη με μπίρες, θύμωσε τόσο που έσπασε το συμβόλαιο. «Αυτή είναι η διαφορά με εκείνη την εποχή», λέει ο Άγγελος Καραΐνδρος, συνεργάτης του Διονύση Σαββόπουλου. «Παλιά οι διαφημιστές είχαν επιφυλάξεις να συνδέσουν προϊόντα με πρόσωπα, ακριβώς γιατί οι καλλιτέχνες δεν ήταν προβλέψιμοι. Και οι καλλιτέχνες όμως είχαν πολλές επιφυλάξεις στο να δεθούν με μια συγκεκριμένη μάρκα. Το Bacardi, ας πούμε, ή η Silk Cut, πάνω από δέκα χρόνια χρηματοδοτούσαν συναυλίες και χάπενινγκ, ποτέ όμως δεν συνδέθηκαν με πρόσωπα. Από τη στιγμή όμως που το θέαμα έγινε βιομηχανία, η μουσική παράγεται με συγκεκριμένες προδιαγραφές. H συμπεριφορά, μάλιστα, όλων όσοι είναι στον χώρο - τραγουδιστές, συνθέτες, παραγωγοί κ.λπ. - είναι πολύ πιο προβλέψιμη σε σχέση με παλιότερα».
H ελεύθερη έμπνευση κοστίζει...
Μέσα στο κλίμα που επικρατεί σήμερα, με την αγορά και τους χορηγούς επικεντρωμένους στο ποπ τραγούδι και μια δισκογραφία αποδυναμωμένη που δεν δημιουργεί, αλλά ακολουθεί τις εξελίξεις, υπάρχει άραγε χώρος για ουσιαστικά ελεύθερη έμπνευση;
«Μια σωστή χορηγία», λέει η διευθύνουσα σύμβουλος της Minos-ΕΜΙ, Μαργαρίτα Μάτσα, «ωφελεί και τον καλλιτέχνη και τη δισκογραφική εταιρεία. Πάρτε παράδειγμα εμάς. Αν η Vodafone δεν χορηγούσε τον τελευταίο δίσκο του Σάκη Ρουβά, δεν θα είχαμε τόσο μεγάλη άνεση στη διαφήμιση και την προώθησή του».
Κι αν υποθέσουμε ότι ο Σάκης Ρουβάς θέλει να κάνει στον επόμενο δίσκο του κάτι εντελώς διαφορετικό, που δεν ταιριάζει με το μέχρι τώρα προφίλ του; «Εμείς δεν επεμβαίνουμε στη δουλειά του», υποστηρίζει η διευθύντρια Επικοινωνίας της Vodafone, κ. Γκακάκη. «H χορηγία αφορά το πρόσωπό του. Την εικόνα του. Είναι πολύ διαφορετικό αυτό. Κι ένας από τους σοβαρούς λόγους που επιλέχθηκε ήταν και η σταθερότητά του. Άλλωστε, το συμβόλαιο που υπογράφουμε δεν μας συνδέει για μια ζωή... Είναι μόνο για έναν χρόνο».
Όσο περισσότερο ποντάρει ο χορηγός στην εικόνα του καλλιτέχνη (και όχι στον εκάστοτε δίσκο του), τόσο πιο λεπτές γίνονται ισορροπίες που οφείλουν και οι δύο πλευρές να κρατήσουν. «Ψάχναμε χρόνια το πρόσωπο που θέλαμε να συνδεθεί μαζί μας. Καταλήξαμε ύστερα από πολλή σκέψη και έρευνα στον Σάκη Ρουβά. Σκεφτείτε τι έπαθε η Pepsi με τον Μάικλ Τζάκσον. Ή άλλες εταιρείες, με ολυμπιονίκες που βρέθηκαν ντοπέ. Το πρόσωπο που χορηγούμε πρέπει να ταιριάζει στο προφίλ της εταιρείας. Να αποτυπώνει σταθερότητα. Να έχει ικανότητα επικοινωνιακή. Να αρέσει στους νέους», προσθέτει η κ. Γκαγκάκη.
Καλλιτέχνες «ειδικών προδιαγραφών»
Φέτος ζήσαμε μια σαφή νίκη τού ποπ ρεπερτορίου έναντι του «έντεχνου» και είδαμε καθιερωμένα ονόματα να υποστηρίζουν πιο ποπ κομμάτια - τα οποία δεν είναι τυχαίο ότι είχαν ευρύτερη προβολή (σκεφτείτε δίσκους όπως της Άλκηστης Πρωτοψάλτη, του Γιώργου Νταλάρα της, Ελευθερίας Αρβανιτάκη κ.ά). «Ο σώζων εαυτόν σωθήτω», λένε άνθρωποι του χώρου. «Με το χάλι που έχει σήμερα η δισκογραφία, πρέπει να βρεις λύσεις για να υπάρξεις».
«Όσο μεγάλωνε η κρίση στη δισκογραφία», λέει στέλεχος της Sony Music, «τόσο γινόταν πιο επιτακτική η ανάγκη για άλλες πηγές χρηματοδότησης. H χορηγίες είναι μια διέξοδος για τις δισκογραφικές. Ειδικά αν θέλεις να κάνεις καλές παραγωγές και να τις διαφημίσεις. Είναι τόσο μεγάλος ο ανταγωνισμός με τα ριάλιτι... Πώς θα καθιερώσουμε έναν νέο καλλιτέχνη, με τέτοια κρίση, τη στιγμή που απέναντι υπάρχει ένα "Fame Story" που παράγει διαρκώς καινούργια πρόσωπα, με όλα τα φώτα πάνω τους;».
Με αυτό το σκεπτικό, η δισκογραφία πρέπει να τρέχει διαρκώς πίσω από τις ανάγκες των χορηγών και των τηλεριάλιτι και να παράγει «προϊόντα» ειδικών προδιαγραφών...
«Οι καλλιτέχνες πρέπει να προσαρμόσουν, πολλές φορές, τη δουλειά τους στις ανάγκες προβολής του προϊόντος που θα διαφημίσουν. Και γιατί όχι; Τα σπουδαιότερα έργα της Αναγέννησης δεν ήταν παραγγελίες χορηγών; Κι αν γράψεις ένα τραγούδι ειδικά για τον προϊόν που θα διαφημίσεις, είναι απαραίτητο να είναι για πέταμα;».
TA NEA